چاپ مرکزی

بقعه امامزاده یحیی در جنوب شرقی محله عودلاجان تهران در کوچه امامزاده یحیی واقع است. کوی امامزاده یحیی گوشه‌ای از ناحیه عودلاجان است هتل پرشیا تهران که به سبب وجود بقعه امامزاده یحیی به این نام خوانده می‌شود؛ این محل تا خیابان ری فاصله چندانی ندارد. این بنا در پاییز سال 1320 شمسی از روی نقشه قدیمی بنا و با همان ابعاد بازسازی شد. بنای قدیمی، شامل برج خشتی هشت ضلعی از عصر مغول بود که یک گنبد آجری 12 ضلعی بالای آن قرار داشت و در سال 1318 آن را ویران کردند. در بقعه امامزاده یحیی ، یک صندوق مرقد عتیقه و نفیس با تاریخ 895 هجری نصب هتل ایرانشهر تهران شده است. این صندوق به طول 2/5 متر و عرض 1/06 متر و ارتفاع 1/18متر است که روی بدنه اطراف آن کتیبه‌های متعدد وجود دارد.

بقعه سید اسماعیل در محله چال میدان به طرف جنوب شرقی، میان خیابان پانزه خرداد (بوذرجمهری) و خیابان مولوی واقع شده است.  هتل البرز تهران بنای کنونی بقعه سید اسماعیل ، مربوط به زمان محمدشاه است. کتیبه‌ای در آن موجود است که تاریخ ذی الحجه سال 1262 هجری قمری را نشان می‌دهد و ایوان و حرم و رواق آن از دوره قاجار بر جای مانده است. در غرب حرم  سید اسماعیل ، یعنی در قسمت بالای سر مرقد، یک در منبت کاری زیبا و قدیمی به طول 162 سانتی متر و عرض 66سانتی متر نصب شده است. روی این در، کتیبه‌ای است به خط خوش نستعلیق که روی ترنج‌های منبت کاری بالا و پایین هر دو لنگه در، به طور برجسته به چشم می‌خورد. کتیبه‌های دیگری نیز به هتل جهان تهران خط نسخ برجسته بالای در وجود دارد که تاریخ آن جمادی الاول سال 886 هجری قمری است (دوره آق قویونلو)؛ ظاهراً این قدیمی‌ترین تاریخی است که در بناهای کهنه تهران دیده می‌شود.

در دامنه جنوبی کوه ری که به کوه بی‌بی شهربانو مشهور است، در جنوبی‌ترین حد قصران، بقعه‌ای است با گنبد مینایی رنگ. بقعه بی‌بی شهربانو به روایتی، محل آرامگاه مادر حضرت سجاد امام چهارم علیه السلام و دختر یزدگرد سوم ساسانی است. در هتل مشهد تهران مقابل این بقعه بی‌بی شهربانو بر دامنه شمالی کوه، قلعه زردشتیان (برج خاموشی) واقع است که در زمانهای گذشته پیروان زردشت، مردگان خود را در آن قرار می‌دادند . در قسمت غربی این کوه- در شرق کارخانه سیمان- از قدیم تا چند سال پیش چهار بنای سنگی مکعبی شکل قرار گرفته بود که وسط آنها حفرهای خالی وجود داشت. این بناها که در سالهای گذشته به دست سنگ فروشان سودجو خراب شده است، بی‌گمان استودان زردشتیان بود. هتل مروارید تهران جایی که در آن استخوان مرده‌های خود را براساس آموزه‌های وندیداد اوستا می‌گذاشتند. در جنوب شرقی بقعه بی‌بی شهربانو، استودان بزرجومید بر فراز تپه نقاره‌خانه واقع شده است. مشخصات بنا چنین است.

بقعه مشهور سید ولی، در ضلع شرقی بازار هتل ارم اُرسی دوزها (کفاش‌ها) واقع شده و مدخل اصلی صحن بقعه سید ولی از سمت در جنوبی، روبه‌روی مدرسه شیخ عبدالحسین است. بنای بقعه، هیچ نوشته و کتیبه‌ای ندارد. حرم بقعه سید ولی مربع شکل و ضلع تقریبی آن 3/5 متر است که شاه نشین‌هایی به عمق 2 تا 2/5 متر بر وسعت آن از چهار جانب می‌افزاید. بقعه سید ولی ، ضریح چوبی سبز رنگی با طرح موسوم به جعفری با طول 3 و عرض 2 متر دارد که از آثار جدید عهد هتل ارم تهران قاجاریه است. نام صاحب مرقد در زیارتنامه، سید ولی بن محمد التقی الجواد است. بقعه از بناهای زمان فتحعلی شاه می‌باشد.

خانه قدیمی مشیرالدوله  در حد فاصل  هتل امیر تهران خیابان منوچهری و جمهوری اسلامی در کوچه پیرنیای لالهزار واقع شده و منتسب به حسن پیرنیا ملقب به مشیرالدوله است که از رجال برجسته دوره قاجار بود . عمارت مشیرالدوله سه طبقه است و مصالح به کار رفته در خانه مشیرالدوله، عمدتاً خشت و آجر است؛ ولی شیوه پوشش در طبقات مختلف متفاوت است. تزئینات خانه مشیرالدوله در نهایت سادگی کار شده و سطوح نمای خارجی آن ساده و یکدست آجر با بندکشی گچی و سطح و داخل بنا نیز عمدتاً صاف و یکدست است. گچبری و فرنگی کاری ایوان شمالی و هتل پژوهش هتل پژوهش تهران تهران کاشی کاری اتاق‌های زیرزمین بنا مهمترین تزئینات آن را تشکیل می‌دهند. کاشیهای به کار رفته در زیرزمین از جنس خشت، با ابعاد بزرگ و منقوش به تصویر شخصیتهای اساطیری و تاریخی است.